จุดประสงค์การเรียนรู้
1. รู้จักเพื่อนและวิธีการสร้างสัมพันธภาพกับเพื่อน
2. บอกจุดหมายหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3) และโดยเฉพาะชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
3. อธิบายสาระการเรียนรู้ และระบุเกณฑ์การผ่านกิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
4. มีเจตคติที่ดี เห็นความสำคัญและให้ความร่วมมือในกระบวนการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว
แนวความคิดหลัก
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กำหนดให้กิจกรรมแนะแนวเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมและพัฒนาผู้เรียนให้รู้จักตนเอง รู้รักษ์สิ่งแวดล้อม สามารถคิดตัดสินใจ คิดแก้ปัญหากำหนดเป้าหมาย วางแผนชีวิตทั้งด้านการเรียน และอาชีพ สามารถปรับตนได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ยังช่วยให้ครูรู้จัก และเข้าใจผู้เรียน ทั้งยังเป็นกิจกรรมที่ช่วยเหลือและให้คำปรึกษาแก่ผู้ปกครองในการ มีส่วนร่วมพัฒนาผู้เรียน
สาระการเรียนรู้
จุดหมายหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3)
ในการจัดการศึกษาตามหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3) มีจุดหมายให้ผู้เรียนเกิดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ดังต่อไปนี้
1. คิดอย่างมีวิจารณญาณและคิดอย่างสร้างสรรค์
2. มีความรู้เกี่ยวกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3)
3. รู้จักและมีทักษะในการแสวงหาความรู้และมีนิสัยใฝ่รู้ใฝ่เรียน
4. เห็นความสามารถของตนเองในด้านการเรียนรู้ ความสามารถเด่น ความสามารถด้อย สามารถปรับตัวด้านการเรียน และวางแผนการเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
5. รู้จักอาชีพและโลกของงานอย่างหลากหลาย มีเจตคติที่ดีต่ออาชีพต่าง ๆ รวมทั้งรู้จักปัจจัย ที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการประกอบอาชีพ
6. ตระหนักถึงความสำคัญของการเรียนที่มีผลต่อการศึกษาต่อและการเลือกอาชีพในอนาคต รวมทั้งสามารถเลือกตัดสินใจเกี่ยวกับการศึกษาต่อและอาชีพ ให้สอดคล้องกับความสนใจ ความถนัด ความสามารถ และบุคลิกภาพของตน
7. เข้าใจและยอมรับตนเอง รักและเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อื่น มีทักษะและกระบวนการ ในการแก้ปัญหาและการตัดสินใจ มีมนุษยสัมพันธ์ดี มีอารมณ์มั่นคง และปรับตัวอยู่ในสังคมได้ อย่างเป็นสุข
สาระการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3)
1. ด้านการศึกษา
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3 หลักสูตรการศึกษาภาคบังคับ) บทบาทหน้าที่ของ งานบริการจิตวิทยาและแนะแนว คุณค่าการเรียนตามกลุ่มสาระการเรียนรู้ ทักษะในการเรียน และลักษณะนิสัยที่ดีในการเรียน
2. ด้านการศึกษาต่อและอาชีพ
การสำรวจอาชีพในครอบครัว ศึกษาข้อมูลด้านอาชีพ ข้อมูลเกี่ยวกับตนเอง ตรวจสอบ ความสนใจในอาชีพ การทดสอบความถนัดทั่วไป แนวทางในการตัดสินใจเลือกประกอบอาชีพ และ การวางแผนการศึกษาต่อในระดับสูงขึ้นไป
3. ด้านการพัฒนาตน
การรู้จักและการเข้าใจตนเอง การยอมรับตนเองและผู้อื่น ทักษะชีวิต ทักษะและกระบวนการแก้ปัญหาและการตัดสินใจ
จุดหมายหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
ในการจัดการศึกษาตามหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีจุดหมายให้ผู้เรียนเกิดคุณลักษณะอันพึงประสงค์ดังต่อไปนี้
1. คิดอย่างมีวิจารณญาณและคิดอย่างสร้างสรรค์
2. มีความรู้เกี่ยวกับหลักสูตร จุดหมาย โครงสร้าง สาระการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล การเรียนรู้ เกณฑ์การผ่านช่วงชั้นและการจบการศึกษาภาคบังคับ และสามารถนำความรู้ดังกล่าวไปเป็นแนวทางในการวางแผนการศึกษาและปรับปรุงการเรียนให้ดีขึ้น
3. มีทักษะในการศึกษาค้นคว้า และแสวงหาความรู้จากห้องสมุด รู้เท่าทันและมีทักษะในการใช้เทคโนโลยี
4. มีศักยภาพในการปรับปรุงประสิทธิภาพการเรียนรู้ของตนเอง
5. มีความรู้เกี่ยวกับความหมายและลักษณะของอาชีพ ความสำคัญของการประกอบอาชีพ และการประกอบอาชีพของสมาชิกในครอบครัว
6. รู้จักองค์ประกอบของตน ยอมรับตนเอง ยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่นและมีทักษะในการตอบปฏิเสธ
7. รู้จักองค์ประกอบที่มีผลต่อกระบวนการแก้ปัญหาและการตัดสินใจ มีทักษะการแก้ปัญหาและการตัดสินใจที่เหมาะสมกับวัย
สาระการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
1. ด้านการศึกษา
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3) หลักสูตรกิจกรรมแนะแนว บทบาทหน้าที่ของงานบริการจิตวิทยาและแนะแนว เรียนดี เรียนอย่างไร การประเมินผลการเรียนรายวิชา การเตรียมตัวเพื่อเรียนชั้นเรียนใหม่
2. ด้านการศึกษาต่อและอาชีพ
การสำรวจอาชีพในครอบครัว
3. ด้านการพัฒนาตน
การเข้าใจและการยอมรับตนเองในเรื่องการสำรวจตนเองในการพัฒนาการทั้ง 4 ด้าน ความรู้สึกนึกคิดของตนเอง การยอมรับและการปฏิเสธ กระบวนการแก้ปัญหาและการตัดสินใจ ในเรื่องผลของอารมณ์ที่มีต่อการแก้ปัญหาและการตัดสินใจ ความรับผิดชอบต่อผลที่เกิดจากการตัดสินใจ อิทธิพลของกลุ่มเพื่อนต่อการแก้ปัญหาส่วนตัว องค์ประกอบที่ควบคุมได้และควบคุมไม่ได้ การใช้เวลาในการแก้ปัญหาและแนวคิดในการแก้ปัญหา
การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ กิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
1. กิจกรรมแนะแนว เป็นกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนที่นักเรียนทุกคนต้องเรียนและมีผลการเรียนผ่าน
2. เกณฑ์การปฏิบัติตนให้ผ่าน (ผ) กิจกรรมแนะแนวมีดังนี้
2.1 นักเรียนต้องเข้าร่วมกิจกรรมในชั้นเรียนอย่างน้อยร้อยละ 80 ของเวลาเรียนทั้งหมด
2.2 นักเรียนจะต้องส่งงานตามที่อาจารย์มอบหมายตรงตามกำหนดเวลาครบถ้วน
และมีคุณภาพ
2.3 นักเรียนต้องผ่านการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของโรงเรียน
กระบวนการจัดการเรียนรู้
คาบที่ 1 : การสร้างความคุ้นเคย
เนื่องจากเป็นการเรียนกิจกรรมแนะแนวครั้งแรก และเป็นวิชาใหม่สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เพื่อเป็นการสร้างความคุ้นเคยระหว่างครูและนักเรียน ครูดำเนินกิจกรรมดังนี้
1. ครูกล่าวต้อนรับ และแสดงความยินดีกับนักเรียนทุกคนในโอกาสขึ้นชั้นเรียนใหม่
2. ครูแนะนำตนเองให้นักเรียนรู้จัก โดยบอกชื่อ-นามสกุล ตลอดจนประวัติโดยสังเขป
3. เพื่อให้นักเรียนในห้องเรียนมีโอกาสสร้างสัมพันธภาพที่ดีต่อกัน และนักเรียนได้ทำความรู้จักกันมากขึ้น ครูให้นักเรียนเล่นเกม “บอกหน่อยได้ไหม” ซึ่งมีวิธีการดำเนินกิจกรรมเกม ดังนี้
3.1 ให้นักเรียนแต่ละคนสัมภาษณ์เพื่อน ๆ ที่อยู่ในห้องเรียน โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับ ผู้ถูกสัมภาษณ์ในส่วนของชื่อ-นามสกุล ชื่อเล่น อาหารที่ชอบ กิจกรรมยามว่าง และดาราคนโปรด
3.2 ครูให้นักเรียนตั้งเป้าหมายและวางแผนการสัมภาษณ์โดยบันทึกลงในเอกสารประกอบ การเรียนรู้ ข้อ 1. ก. และ ข.
3.3 นักเรียนมีเวลาในการเล่นเกม 15 นาที ซึ่งจะต้องสัมภาษณ์เพื่อน ๆ ให้ได้มากที่สุด
และบันทึกลงในเอกสารประกอบการเรียนรู้ ข้อ 1. ค.
3.4 ครูสังเกตวิธีการที่นักเรียนใช้ในการสัมภาษณ์และบันทึกข้อมูล
3.5 ให้นักเรียนประเมินตนเองว่า การลงมือปฏิบัติสัมภาษณ์เพื่อนเป็นไปตามแผนที่ตั้งไว้หรือไม่ อย่างไร โดยบันทึกข้อมูลลงในเอกสารประกอบการเรียนรู้ ข้อ 1. ง. และ จ.
3.6 ครูเลือกนักเรียนมารายงานชื่อเพื่อนที่ตนเองสัมภาษณ์และแนะนำผู้ถูกสัมภาษณ์ จากนั้นให้ผู้ถูกสัมภาษณ์แนะนำเพื่อนที่ตนเองสัมภาษณ์ โดยไม่ซ้ำคนเดิม หมุนเวียนกันต่อไป ใช้เวลาประมาณ 15 นาที
4. ครูและนักเรียนอภิปรายผลที่ได้จากกิจกรรม “บอกหน่อยได้ไหม” ในส่วนของการทำ
ความรู้จักและสร้างความคุ้นเคยระหว่างเพื่อนด้วยกันในห้องเรียน ซึ่งการสร้างสัมพันธภาพที่ดีต่อกันนี้
มีความสำคัญต่อการเรียนและการอยู่ร่วมกันของนักเรียน
5. ให้นักเรียนจับคู่พูดคุยกันในประเด็น “นักเรียนมีวิธีการในการทำความรู้จักกับเพื่อนให้ มากยิ่งขึ้นได้อย่างไร” ให้นักเรียนบันทึกผลการอภิปรายลงในเอกสารประกอบการเรียนรู้ ข้อ 1. ฉ.
คาบที่ 2 : หลักสูตรกิจกรรมแนะแนว
1. ครูและนักเรียนอ่านจุดหมายหลักสูตรและสาระการเรียนรู้กิจกรรมแนะแนว ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น (ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3) จุดหมายหลักสูตร สาระการเรียนรู้ และการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ กิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
2. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 7 กลุ่ม อภิปรายคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในจุดหมายหลักสูตรกิจกรรมแนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มละ 1 หัวข้อ โดยให้นักเรียนอภิปราย 2 ประเด็น คือ นักเรียนจะมีคุณลักษณะนี้ได้อย่างไร และถ้ามีคุณลักษณะนี้แล้วจะมีผลดีกับนักเรียนอย่างไร ให้นักเรียนบันทึก
ข้อมูลการอภิปรายลงในเอกสารประกอบการเรียนรู้ ในใบงาน หน่วยที่ 1 “ความสำคัญของกิจกรรมแนะแนว”
3. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการอภิปรายหน้าชั้นเรียน
4. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปแนวทางการพัฒนาและผลดีจากการมีคุณลักษณะข้างต้น และให้นักเรียนบันทึกลงในเอกสารประกอบการเรียนรู้ ข้อ 2. และข้อ 3.
กระบวนการวัดและประเมินผล
1. สังเกตความสนใจในการฟัง การซักถาม การตอบคำถาม การแสดงความคิดเห็นของผู้เรียน และการสร้างสัมพันธภาพระหว่างผู้เรียนด้วยกันในการสัมภาษณ์
2. ตรวจสอบความถูกต้อง ครบถ้วน และความเรียบร้อยของเอกสารประกอบการเรียนรู้
3. ประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามที่สถานศึกษากำหนด
แหล่งการเรียนรู้
1. เอกสารประกอบการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 “ความสำคัญของกิจกรรมแนะแนว”
2. ใบงาน หน่วยที่ 1 “ความสำคัญของกิจกรรมแนะแนว”
เอกสารอ้างอิง
กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. 2551.
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.).
ใบงาน
หน่วยที่ 1 ความสำคัญของกิจกรรมแนะแนว
คำชี้แจง ให้กลุ่มของนักเรียนอภิปรายคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในจุดหมายหลักสูตรกิจกรรม
แนะแนว ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ :
1. นักเรียนจะมีคุณลักษณะนี้ได้อย่างไร
2. ถ้ามีคุณลักษณะนี้แล้วจะมีผลดีกับนักเรียนอย่างไร
สมาชิกกลุ่มที่ ชั้น
1.
2.
3.
4.
5.
6.